Stopień obecności narratora w tekście może jednak ulegać rozmaitym zmianom. Nie tylko dlatego, że jego interwencje — o których wspo­minaliśmy — mogą być bardziej lub mniej dy­skretne. Ale dlatego też, że opowiadanie roz­porządza dodatkowym środkiem, żeby uczynić narratora obecnym: może wprowadzić go do środka fikcyjnego świata. Różnica między ty­mi dwoma przypadkami jest tak wielka, że niejednokrotnie używano dwu różnych termi­nów dla ich scharakteryzowania. Nie należy sądzić, że pojawienie się pierwszej osoby (j a) wystarcza dla przeprowadzenia tego rozróżnie­nia: narrator może powiedzieć j a nie wkracza­jąc do świata fikcji, kiedy [przedstawia się nie jako jedna z postaci, ale jako autor pisanej właśnie książki (klasycznym przykładem jest Kubuś Fatalista).