Nie znaczy to bynajmniej, że to przekracza­nie .immanantności nie ma żadnych stopni. Jednym z marzeń pozytywizmu w naukach humanistycznych jest odróżnienie, a nawet przeciwstawienie interpretacji — subiektywnej, łatwej do zakwestionowania, wreszcie arbitral­nej — opisowi, czynności pewnej i definityw­nej. Od XIX stulecia począwszy formułowano wiele programów tzw. krytyki naukowej, któ­ra odrzuciwszy wszelką „interpretację” dawa­łaby tylko „czysty opis” dzieł. Ledwo się takie „definitywne opisy” pojawiały, czytelnicy o nich wnet zapominali, jakby się niczym nie różniły od poprzednich. I czytelnicy mieli ra­cję. Fakty znaczeniowe, tworzące przedmiot in­terpretacji, nie poddają się opisowi, o ile chce się temu słowu nadać sens czegoś bez­względnego i obiektywnego.