Utwory takie mogą przyjmo­wać wręcz formę kroniki lub sagi, jak Bud- denbrookowie. Najbardziej uderzającym przy­kładem podporządkowania się czasowości jest Ulisses Joyce’a. Jedynym, a przynajmniej za­sadniczym stosunkiem zachodzącym między czynnościami jest ich czyste następstwo: zdaje się nam tutaj sprawę, minuta po minucie, z tego, co dzieje się w danym miejscu lub w Umyśle postaci. Dygresje, od których roi się w powieści klasycznej, tutaj już są niemożliwe, ponieważ sygnalizowałyby istnienie innej struk­tury niż czasowa; jedyną formą, pod jaką moż­na je przyjąć, stanowią sny i wspomnienia po­staci.Te wyjątkowe przypadki tylko lepiej uprzy­tamniają zwykłą współzależność między cza- sowością a przyczynowością, w której ta osta­tnia odgrywa właśnie dominującą rolą. Ale również przyczynowość może przejawiać się w różnych postaciach.