Każdy się jednak zgodzi, że jest to związek czysto faktyczny i przypadkowy: w in­nych okolicznościach każda inna dyscyplina naukowa mogłaby odegrać tę samą metodolo­giczną rolę. Jest wszakże takie miejsce, w któ­rym ten związek okazuje się czymś koniecz­nym. mianowicie literatura jest w naiściślej- sensie tego słowa wytworem językowym (Mallarme mawiał: „Książka, totalna ekspansja litery. ). Fakt […]

Podobnie jak .poetyka nie jest jedynym rodzajem reflek­sji mającym literaturę za przedmiot, również językoznawstwo (przynajmniej w obecnej po* stad) nie jest jedyną nauką o języku. Jego przedmiotem jest pewien typ struktur języko­wych (fonologicznych, gramatycznych, seman­tycznych), z wykluczeniem struktur innych badanych przez antropologię, psychoanalizę lub „filozofię języka”. Poetyka może więc szukać pomo-cy w każdej z tych […]

Poetyka powinna Określić swoje miejsce między dwiema skrajnościami, między zbyt specyficznym a zbyt ogólnym. Ciąży na niej tysiącletnia tradycja, która zawsze, po­przez najrozmaitsze rozumowania dochodziła do tego samego wniosku: należy zarzucić ab­strakcyjną refleksję, należy trzymać się opisu tego, co specyficzne i jednostkowe. Mówiliśmy już o koniecznej komplementarności obu spo­sobów postępowania, która zabrania wszelkiej hierarchizacji. Jeżeli […]

Odwrotne niebezpieczeństwo pojawiło się znowu ostatnimi laty — niebezpieczeństwo przeteoretyzo wania; w łonie ruchu, iktóry soli­daryzuje się z zasadami poetyki, lecz który „przeskakuje kolejne stopnie”, wysuwa się co­raz bardziej sformalizowane wersje poetyki, sformułowanej w języku, który ma tylko sie­bie samego za przedmiot. Zapomina się, jak bardzo słaba jest nasza znajomość faktów li­terackich najbardziej bezpośrednia, jak […]

Podpisujemy się w pełni pod uwagą poczynioną niedawno przez jednego z amerykańskich socjologów, który znalazł się w podobnej sytuacji: „Mając do czynienia z podstawową dziedziną zachowania, wolę mgli­ste podejście teoretyczne od ścisłej ślepoty”.Na razie poetyka stawia pierwsze kroki  wykazuje wszystkie braki znamienne dla tej fazy. Wyodrębnianie faktów literackich jest jeszcze tu mało dokładne, nieadekwatne; chodzi o   […]