Utwory takie mogą przyjmować wręcz formę kroniki lub sagi, jak Bud- denbrookowie. Najbardziej uderzającym przykładem podporządkowania się czasowości jest Ulisses Joyce’a. Jedynym, a przynajmniej zasadniczym stosunkiem zachodzącym między czynnościami jest ich czyste następstwo: zdaje się nam tutaj sprawę, minuta po minucie, z tego, co dzieje się w danym miejscu lub w Umyśle postaci. Dygresje, od […]
Miesiąc: maj 2010
W OBRANEJ PERSPEKTYWIE
W obranej przez nas perspektywie przeciwstawienia są bardziej doniosłe niż cokolwiek innego: jakoż należy wiedzieć, czy minimalne jednostki przyczynowości wchodzą w bezpośredni związek jedna z drugą, czy też czynią to za pośrednictwem ogólnego prawa, którego są jedynie ilustracjami. Gdy obie positaci przyczynowości zostały wykorzystane w utworze, można określić opowiadanie, w którym góruje przyczynowość pierwsza ja- […]
BEZPOŚREDNIA PRZYCZYNOWOŚĆ
Bezpośrednia przyczynowość nie powinna być ograniczana jedynie do związków zachodzących między czynnościami (jak to Propp skłonny był robić): czynność równie dobrze może wywoływać jakiś stan lub może być sama wywoływana przez jakiś stan. To prowadzi nas do opowiadań zwanych psychologicznymi (jak jednak zobaczymy, termin ten może obejmować zupełnie różne rzeczy). W swoim Wprowadzeniu do analizy […]
OPOWIADANIA IDEOLOGICZNE
Opowiadanie ideologiczne nie ustala bezpośredniego związku między jednostkami, które je tworzą; są one jednak także przejawem pewnej idei, pewnego prawa. Toteż niekiedy jest rzeczą nieodzowną dość daleko idąca abstrakcja, aby znaleźć związek między dwiema czynnościami, – których współobecność wydawała się czysto przypaidkowa. Przyjrzyjmy się z bliska przykładowi: Adolf ConsŁanta. Dwie są główne reguły, które kierują zachowaniem […]
PIERWSZY CIOS
Pierwszy cios zostanie zadany miłości Adolfa, gdy Eleonora opuści hrabiego , aby żyć u boku Adolfa. Drugi, kiedy poświęci się jego pielęgnacji, gdy został ranny. Każda ofiara Eleonory drażni Adolfa: coraz mniej jest rzeczy przezeń upragnionych. Natomiast gdy tylko ojciec Adolfa postanawia doprowadzić do rozdzielenia obojga, odnosi to przeciwny skutek i Adolf wprost oświadcza: „chcąc […]